Türkiye İnşaat Malzemesi Sanayicileri Derneği (Türkiye İMSAD) Ocak 2021 Sektör Raporu’nu açıkladı. Rapora göre, 2020 yılı ilk çeyreğinde yüzde 8 büyüme gösteren inşaat malzemeleri sanayi üretimi, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınıyla ortaya çıkan koşullar nedeniyle ikinci çeyrekte yüzde 8 düştü. Yılın üçüncü çeyreğinde ise hızlı bir toparlanma içine girdi ve yüzde 17,1 artış gösterdi.
Yılın son çeyreğinde yüksek üretim artışı devam etti. Ekim ayında üretim yüzde 18,2 artarken, kasım ayında da 2019 yılının aynı ayına göre yüzde 15,8 yükseldi. Ekim ve kasım aylarındaki üretim artışında yurt içindeki mevcut inşaat işlerindeki canlanma ile özellikle dış pazarlardaki talep artışı etkili oldu.
Rapora göre, Kasım 2020’de 22 alt sektörün 21’inde üretim bir önceki yılın kasım ayına göre artış gösterirken, 15 alt sektörde üretim aynı zamanda çift haneli ve yüksek oranlarla arttı. En yüksek üretim artışı yüzde 45,1’le seramik kaplama malzemeleri sektöründe kaydedildi.
Kilit ve donanım eşyaları sektöründe üretim yüzde 27,4, çimento sektöründe yüzde 33,3, hazır beton sektöründe yüzde 29,4, birleştirilmiş parke yer döşemeleri sektöründe yüzde 36,1, inşaat boya ve vernikleri sektöründe ise yüzde 21,2 yükseldi. Kasım ayındaki üretim artışıyla 2020 yılı ocak-kasım döneminde inşaat malzemeleri sanayi üretimi artışı yüzde 8 olarak gerçekleşti. 22 alt sektörden 20’sinde üretim 2019 yılının ocak-kasım dönemine göre arttı.
KASIM AYINDA İHRACAT YÜZDE 13 YÜKSELDİ
Rapor sonuçlarına göre, 2020 yılının kasım ayında inşaat malzemeleri ihracatı 2019 yılının kasım ayına göre yüzde 13 arttı ve 2,06 milyar dolara ulaşırken, ihracat değer olarak yılın en yüksek aylık ihracatı oldu. Aylık ihracat ekim ayından sonra kasım ayında da 2 milyar dolar seviyesinin üzerinde gerçekleşti. Avrupa başta olmak üzere pazarlarda Kovid-19 salgınının ikinci dalgası endişesiyle öne çekilen siparişler kasım ayında da yüksek ihracat yapılmasında etkili oldu. İzleyen aylarda ise salgının ikinci dalgası nedeniyle ihracat artışının yavaşlaması bekleniyor.
YILLIK İHRACAT KASIMDA ARTIŞ GÖSTERDİ
Kovid-19 salgını sonrası yaşanan toparlanmayla birlikte, sert düşüş gösteren yıllık inşaat malzemeleri ihracatı kasım ayında da artış göstermeye devam etti. Ocak-kasım döneminde ise ihracat 2019 yılının aynı dönemine göre yüzde 3,3 düşerek 19 milyar dolar olarak gerçekleşti. Böylece kasım ayı itibarıyla yıllık yani son 12 aylık ihracat 20,92 milyar dolara geriledi. Son 12 aylık ihracat 2019 yılının 578 milyon dolar altında gerçekleşti.
İnşaat malzemeleri ithalatı yılın ikinci yarısındaki artış eğilimini sürdürdü. Ağustos ayında başlayan ithalattaki artış kesintisiz olarak kasım ayında da devam etti. Böylece ocak-kasım döneminde ithalat 2019 yılının aynı dönemine göre yüzde 2,1 artış gösterdi. Kasım ayı sonu itibarıyla yıllık ithalat 6,92 milyar dolar oldu ve 2019 yılı ithalatının da üzerinde gerçekleşti.
İLK EL KONUT SATIŞLARININ PAYI 2020’DE 31,3’E GERİLEDİ
Rapora göre, konut sektöründe satış büyüklükleri, hem yeni konut başlangıçları hem de buna bağlı olarak inşaat malzemeleri sanayisine yönelik talep için önem taşıyor. Bu çerçevede toplam satışların ilk el satışlar ile ikinci el satışlar arasındaki dağılımı da önem gösteriyor.
Türkiye’de ilk el satışlar ile ikinci el satışların payları 2013-2018 arasında birbirine yakın gerçekleşirken ilk el satışların payı 2018 yılında yüzde 47,4’le en yüksek seviyesine çıkmıştı. Ancak 2019 ve özellikle 2020 yılında ilk el satışların payı gerileyerek 2020 yılında yüzde 31,3 ile son 8 yılın en düşük seviyesine indi.
Ayrıca ipotekli konut satışları 2013 yılında yüzde 39,8 ile toplam satışlar içinde en yüksek payına erişmişti. İzleyen yıllarda ipotekli satışların payı düşerek 2018 yılında yüzde 20,1’e kadar inmişti. 2020 yılında ise ipotekli konut satışlarının payı yeniden önemli ölçüde arttı ve yüzde 38,2 oldu.
İNŞAAT SEKTÖRÜNÜN 2021 KREDİ RİSKİ
Öte yandan, aylık sektör raporuna göre, inşaat malzemeleri sanayisi için, ana müşterisi olan inşaat sektörünün finansal durumu önem taşıyor. İnşaat sektörünün hem yeni inşaat başlangıçları yapabilmesi hem de inşaat malzemeleri sanayisine yönelik yükümlülüklerini sürdürülebilir kılması için finansal açıdan sağlıklı olması gerekiyor.
Rapora göre, inşaat sektörünün mali yapısı özellikle 2018 ve 2019 yıllarında zayıfladı. 2020 yılında Kovid-19 salgını sonrası sağlanan kredi desteklerinden yararlanan inşaat sektörü mali açıdan iyileşme gösterdi. Raporda, Bu iyileşmeye rağmen 2021 yılına girilirken inşaat sektörünün yüksek geri ödenemeyen banka kredileri yakından izlenmesi gerektiği belirtildi.
2020 yılı kasım ayı verilerine göre inşaat sektöründe geri ödenemeyen kredi miktarı 29 milyar TL olarak belirlenirken, geri ödenemeyen kredilerin toplam kullanılmış olan kredilere oranı yüzde 8,9 oldu. Yine bankacılık sektöründen kullanılan krediler içinde geri ödenemeyen krediler içinde inşaat sektörünü payı yüzde 17,7 olarak ölçüldü. Her üç göstergede de inşaat sektörü tüm sektörler arasında ilk sırada yer alırken, kredi riski de en yüksek sektör oldu.
