NASA, insanlı görevler için kritik rol oynayacak ‘Mars’ta oksijen üretme deneyleri’ne başlıyor. Bunun için yapay bir ağaç kullanılacak. Venüs cephesinde ise beklenmeyen bir tesadüfün tatlı sonuçları çıktı karşımıza. Detaylara bakalım…
Venüs’ün hiç görülmemiş fotoğrafı, gezegenin artık daha az gizemli sırları
Fotoğraf: NASA
Güneşin ayrıntılı incelenmesi için tasarlanan Parker Güneş Probe’unun bir görevi de yörüngelerinden geçerken gezegenleri gözlemlemek. Parker, Güneş etrafındaki yedi yıllık görevi boyunca tam yedi kez Venüs’ün yanından geçecek.
Geçen günlerde Parker, Güneş etrafında üçüncü kez dönerken Venüs’ün yeni ve büyüleyici bir fotoğrafını çekti. Fotoğrafta tam 12 bin 380 kilometre uzaktan bir Venüs gecesine şahit oluyoruz.
Parker’ın geniş açılı kamerası WISPR, Güneş’ten saçılan parçacıkların oluşturduğu heliosferi görüntülemek ve güneş rüzgarlarını incelemek için tasarlandı. WISPR, radyasyonla sertleştirilmiş aktif piksel sensörlü, CMOS dedektörlü iki kamera kullanıyor. Geleneksel CCD teknolojisi yerine CMOS kullanılma sebebi, bu sensörlerin güneş ışınlarına ve yüksek enerjili parçacıklardan kaynaklanan radyasyon etkilerine karşı daha az hassas olması.
Kameranın lensleri ise, uzay teleskopları için kullanılan yaygın bir cam türü olan ve aynı zamanda tozun etkilerine karşı radyasyon ile sertleştirilmiş BK7’den üretilmiş.
Venüs’ün bu yeni görüntüsü, gezegenin kenarını çevreleyen parlak bir halkayı gösteriyor. Araştırmacılar, halkanın gece parıltısı olabileceğini söylüyor. Oksijen atomları halinde yayılan ışık, güneş ışığında parçalanıp moleküller halinde yeniden birleşiyor.
Görüntünün merkezine yakın karanlık bölge, Venüs yüzeyindeki en büyük düz yükseklik olan ‘Afrodit Terra’. Bu bölge, çevresindeki alçak bölgelerden 30 derece daha soğuk olduğu için karanlık görünüyor.
Bu görselin neden şaşırtıcı olduğunu WISPR projesinde çalışan bilim insanı Angelos Vourlidas’tan dinleyelim: “WISPR, görünür ışık gözlemleri için uyarlandı ve test edildi. Kısaca aslında sadece bulutları görmeyi bekliyorduk, Venüs’ün zemin özelliklerini bu kadar net görmek açıkçası sürpriz oldu”.
WISPR ekibi tarafından 20 Şubat 2021’de Venüs’ün ikinci bir görüntü seti kaydedildi. Bu görüntülerin analizinin nisana kadar tamamlanması bekleniyor.
Önümüzdeki büyük Mars görevlerinin tamamı bu deneye bağlı: Mars’ta oksijen üretimi
Fotoğraf: NASA
NASA, şu an Mars yüzeyinde bulunan Perseverance gezgini üzerindeki MOXIE adlı enstrüman sayesinde, uzayda oksijen üretme denemeleri yapacak. NASA, bu çalışma ile uzayda ilk kez bir kaynak yaratmaya çalışıyor.
MOXIE aşağı yukarı bir ekmek kızartma makinesi büyüklüğünde. Hala prototip halindeki MOXIE, boyutlarına rağmen Perseverance üzerindeki en iddialı ve görevi en zorlu dostlarımızdan biri.
2,7 milyar dolarlık cihaz o kadar güçlü ki, çalıştırıldığında Perseverance’ın gücünün neredeyse üçte birini tüketecek. Ancak prototipi geliştiren bilim insanları, saha testinden kazanılan deneyimin projenin maliyetlerini kat be kat karşılayacağını düşünüyor. Deneyin baş araştırmacısı Michael Hecht, “Önümüzdeki büyük Mars görevlerinin tamamı bu deneye bağlı. Hatta insan hayatı bile buna bağlı olabilir” diyerek projenin önemini vurguluyor.
MOXIE, özetle mekanik bir ağaç olmaya çalışacak: Dünya atmosferinden yaklaşık yüz kat daha az yoğun olan; ancak neredeyse tamamen CO2’den oluşan Mars atmosferini soluyacak ve oksijen üfleyecek. Üreteceği oksijen bu seferlik atmosfere geri dönecek ama belki bir sonraki sefere astronotları Dünya’ya geri götürecek yakıt tanklarına depolanacak.
Hecht ve ekibi, MOXIE’yi önümüzdeki Mars yılı (yani iki Dünya yılı) boyunca 12 kez çalıştıracak ve saatte 6 ile 10 gram oksijen üretmeyi deneyecek. Misyonun ana hedefi, teknolojinin çöl gezegende çalıştığını göstermek.
Başlıca endişelerden biri, MOXIE’nin çılgınca değişen Mars ortamına nasıl tepki vereceği. Güneş battıktan sonra sıcaklığın 70 derece düşmesi, havanın yoğunluğu üzerinde büyük etkiye sahip. Ayrıca her kış atmosferin üçte birinin yoğunlaşıp kuru buz haline gelmesi de işleri pek kolaylaştırmıyor.
MOXIE bu görevde manuel olarak yönetilecek. Ancak Hecht, gelecekteki sürümlerin astronotların eve dönmesini garanti etmek için yapay zekaya ihtiyaç duyacağını tahmin ediyor.
NASA, 15 ila 20 yıl içinde başlayabilecek mürettebatlı Mars görevlerinin detaylarını henüz kesinleştirmedi, ancak neredeyse tüm senaryolar Mars’ta oksijen üretebilmenin şart olduğunu varsayıyor.
KAYNAK: CNN, THE NEXT WEB
